Τα Μεγάλα Ψέματα

200 Χρόνων 1821

(5ον)

Ο Αλή πασάς (1740-1822), διοικητής του σαντζακίου των Ιωαννίνων (Ηπείρου) και Τρικάλων (Θεσσαλίας-1788), αργότερα και περιοχών της Στερεάς Ελλάδας δημιούργησε ένα ημιαυτόνομο βασίλειο-κρατίδιο εντός της οθωμανικής αυτοκρατορίας με κέντρο και πρωτεύουσα της επικράτειάς του τα Ιωάννινα. Υπολογίσιμος στρατηγικός παίκτης για όλες τις μεγάλες δυνάμεις Γαλλίας, Ρωσίας, Αυστρίας κι Αγγλίας, οι οποίες επιζητούσαν τη συνεργασία-συμμαχία του μέσω των πρεσβευτών τους στα Ιωάννινα, επιβεβαιώνοντας με την παρουσία τους την αναγνώριση του βασιλείου – κρατιδίου του.

Ο Αλής πασάς υποδέχεται τον Λόρδο Βύρων

Στο σαράγι του μπαινοβγαίναν πρωτοκλασάτοι λόγιοι ελληνόφωνοι, βλαχόφωνοι και ευρωπαίοι διπλωμάτες και ταξιδευτές με άφθονες περιποιήσεις στο πρόσωπό του, μέχρι και ο λόρδος Μπάιρον τον επισκέφτηκε κι έμεινε εντυπωσιασμένος από το μεγάλο χαρέμι ανδρών και γυναικών και τον μεγάλο πλούτο του.

Η Αγγλία από τον 18^ο αιώνα χρησιμοποιούσε φυσιολάτρες, αρχαιολάτρες, γεωλόγους και ειδικούς άλλων επιστημών και τεχνών, ως προπομπούς των επεκτατικών σχεδίων της για να αντλεί πληροφορίες για τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της, όπως κι οι άλλες αυτοκρατορίες της εποχής εκείνης έστελναν προπομπούς θρησκευτικούς αξιωματούχους και θαλασσοπόρους εξερευνητές.

Ο Αλής με την πεντάμορφη κυρά-Βασιλική Κονταξή

Παράλληλα, οι Μεγάλες Αυτοκρατορικές Δυνάμεις οργανώνανε ή είχαν σχέση, μάτια κι αυτιά σε πολλές Εταιρίες φανερές, μυστικές και μυστικιστικές, για τον έλεγχο των επαναστατικών διεργασιών και εξεγέρσεων, μετά τη εμπειρία της Γαλλικής Επανάστασης που τους έπιασε στον ύπνο τους.

Σ΄ αυτές τις μυστικιστικές εταιρίες συγκαταλέγονταν και οι Μασονικές Στοές, που ήταν θεοσοφικές μυστικιστικές εταιρίες με ιεραρχική οργάνωση, όρκους, τελετές και βαθμούς μύησης. Εταιρίες που προσέλκυαν μόνο μέλη από τις άρχουσες τάξεις, τους οικονομικά ισχυρούς κι απ΄ τις διοικητικές και στρατιωτικές τάξεις όλων των βαθμών. Λάτρεις πολλοί εξ αυτών του λεγόμενου Φωτισμένου Δεσποτισμού και της Φωτισμένης Βασιλείας. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες χρησιμοποιούσαν ενίοτε μέλη εξ αυτών των εταιριών, ως ένα εργαλείο επιρροής και ελέγχου για την επέκταση των συμφερόντων τους.

Η Φιλική Εταιρεία ήταν μια μυστική οργάνωση, που συγκροτήθηκε μετά τη μυστική οργάνωση του Ρήγα Φεραίου, με σκοπό την απελευθέρωση των χριστιανών από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ιδρύθηκε το 1814 από εμπόρους της Οδησσού, από τον Εμμανουήλ Ξάνθο, τον Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ. Τέταρτο μέλος της μυήθηκε ο Αντώνιος Κομιζόπουλος. Τρίτο ή πέμπτο μέλος της Εταιρείας φέρεται να ήταν ο Νικόλαος Γαλάτης, όπως κι από τα πρώτα 3 μέλη που μυήθηκαν ήταν και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος, συνιδρυτής πριν από τον Ξάνθο. Πληροφορίες από τα πρώτα χρόνια ύπαρξής της(1814) δεν υπάρχουν ως προς την αρχική οργάνωσή της, λόγω της μυστικότητας και του ηγετικού ρόλου μιας Αόρατης Αρχής. Ωστόσο λειτουργούσε εν γνώση των ρωσικών αρχών και όχι μόνο.^.

Μέλη της Φιλικής Εταιρίας ήταν και μέλη της Μασονικής στοάς της Ρωσίας. Πολλοί εκ των δευτεροκλασάτων μυημένων στη Φιλική Εταιρία είχαν την πρωτοκαθεδρία τους στο σαράγι του Αλή πασά. Ο Αλής γνώριζε την ύπαρξή της, διότι δεν προσδοκούσαν όλοι οι Φιλικοί το ξανθός γένος ως «ελευθερώτρια» δύναμη. Ήταν και εκείνοι που προσδοκούσαν βοήθεια απ΄΄ άλλο χρώμα μαλλιών κι άλλοι που ήθελαν να γνωρίζουν τα σχέδια του Αλή, εκμεταλλευόμενοι την όποια βοήθεια ή συμμαχία μαζί του για τα δικά τους σχέδια. Ο Αλής πασάς ακολουθούσε κι εκείνος μια μυστικιστική τάση του ισλαμισμού, των Σούφι.

Σύμβολο της Φιλικής Εταιρίας

Ο Αλή πασάς είχε αναρτήσει μια ελληνική επιγραφή πάνω από το κάστρο του, που ανέφερε ότι ήταν απόγονος του Πύρρου. Κατά τη διάρκεια της παντοδυναμίας του έχτισε ελληνικά σχολεία, μιλούσε ελληνικά, τιμούσε ιδιαίτερα τον Πάτερ Κοσμά. Ο περίγυρός του και η αυλή του αποτελούνταν από ελληνόφωνους βλαχόφωνους, αλβανόφωνους κι άλλων γλωσσών και φυλών, όλων των τότε επιστημών. Συντηρούσε στρατό με ευρωπαϊκή οργάνωση και τους καλύτερους οπλαρχηγούς των Αρματολών και Κλεφτών. Συνάμα και δημιουργός των περισσότερων Τεκέδων-μοναστηριών, διδασκαλίας και πνευματικής αφύπνισης των Σούφι. 

Ο Αλής θεωρούνταν και για τη Ρωσία πρωταγωνιστής των εξελίξεων στα Βαλκάνια, βλέποντας το ενδιαφέρον και τις ερωτροπίες της Γαλλίας και της Αγγλίας με τον Αλή, είχε και εκείνη κι επιδίωκε υπόγειες διαδρομές και μυστικές συμφωνίες, συμμαχίες για τα επιδιωκόμενα σχέδια της, όπως κι όλες οι άλλες μεγάλες αυτοκρατορικές δυνάμεις. Άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη φορά που η τσαρική Ρωσία θα συμμαχούσε με Οθωμανούς, προκειμένου να εξασφαλίσει προνόμια κι έλεγχο των περιοχών που κατέχονταν από ορθόδοξους χριστιανούς.

Το 1800, με τη συνθήκη της 21ης Μαρτίου, μεταξύ Ρωσίας και Πύλης ρυθμίστηκε η τύχη της Βόνιτσας, Πρέβεζας, Πάργας και Βουθρωτού που παραχωρήθηκαν κατά πλήρη κυριαρχία στην Τουρκία, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση ν΄ αναγνωρίσει ο Αλής σ΄ αυτές τις πόλεις προνόμια θρησκευτικά, διοικητικά, φορολογικά και δικαστικά, όμοια με τα προνόμια των Παραδουνάβιων ή Παρίστριων ηγεμονιών.

Από το λιμάνι της Πάργας εφοδιάζονταν οι Σουλιώτες με τρόφιμα και πυρομαχικά για τον αγώνα τους εναντίον του Αλή πασά. Στο κάστρο της Πάργας κατέφευγαν όταν αναγκάζονταν προσωρινά να εγκαταλείψουν το Σούλι. Στην Πάργα κατέφυγαν μετά την πτώση του Σουλίου κι από εκεί ξεριζώθηκαν μαζί με τους Παργινούς, όταν ο Άγγλος διοικητής των Επτανήσων Τόμας Μέτλαντ (Thomas Maitland) πούλησε την Πάργα στον Αλή Πασά.

Ο Αλή πασάς υπόσχονταν στους ελληνοφώνους, βλαχόφωνους και των άλλων γλωσσών και φυλών χριστιανούς και στους αλβανόφωνους μουσουλμάνους κι άλλων φυλών εξισλαμισμένους, σύνταγμα και ατομικές ελευθερίες με πλήρη ανεξιθρησκεία, συνεπικουρούμενος κι επιδιώκοντας από την Αγγλία και τη Γαλλία την πλήρη αναγνώριση του κρατιδίου-Βασιλείου του.

Οι περισσότεροι και οι πιο γνωστοί οπλαρχηγοί αρματολοί και κλέφτες της μετέπειτα ελλαδικής επαναστατικής εξέγερσης, υπηρετούσαν στον μισθοφορικό στρατό του, πριν και μετά την απόσχισή του από την Οθωμανική Πύλη. Και όλοι οι γνωστοί οπλαρχηγοί και οι σημαντικοί παράγοντες που εμφανίζονται αργότερα ως πρωταγωνιστές της ελλαδικής εξέγερσης ήταν μισθοφόροι στρατιωτικοί που πωλούσαν τις στρατιωτικές υπηρεσίες τους σε Οθωμανούς, Γάλους Αυστριακούς, Άγγλους και Ρώσους.

Ιωάννινα 1820 του LouisDupré. Ο Αλής πασάς, το καλοκαίρι του 1820, σε μια κρίση εμπιστοσύνης με την Οθωμανική πύλη κήρυξε την απόσχιση του από την Οθωμανική αυτοκρατορία, έχοντας μισθοφορικό στρατό κατά τα πρότυπα των δυτικών στρατών, μια οχυρωμένη πόλη τα Ιωάννινα, τους καλλίτερους οπλαρχηγούς ελληνόφωνους, βλαχόφωνους και αλβανόφωνους, αρκετά πλούσιος και με πολλές μυστικές και φανερές συμμαχίες.

Τον Σεπτέμβριο του 1820 ο Σουλτανικός θρόνος έστειλε τα πρώτα στρατεύματα εναντίον του, υπό τον Ισμαήλ Πασά. Ο Αλή πασάς αναζήτησε νέους συμμάχους τότε, υπογράφοντας νέες συμφωνίες προκειμένου να ενισχύσει όσο μπορούσε τις διπλωματικές και τις στρατιωτικές θέσεις του. Όπως ήταν η συμφωνία του επαναπατρισμού των Σουλιωτών, που ο ίδιος είχε εξανδραποδίσει και οι κάτοικοί της παραχείμαζαν στα Ιόνια Νησιά και ιδιαίτερα στη Κέρκυρα, υπηρετώντας σε στρατιωτικά σώματα, ανάλογα με το ποιος από τις Μεγάλες Δυνάμεις είχε την κυριαρχία επί των Επτανήσων (Άγγλοι, Ρώσοι, Γάλλοι κι Αυστριακοί).

Μετά την εξέγερση του Αλή πασά στο Δυτικό Βαλκανικό Μέτωπο,(θα το ονομάσουμε έτσι χάριν των ταυτόχρονων γεγονότων σε πολλά μέτωπα των βαλκανικών περιοχών) τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 1820 (2-3 μήνες αργότερα) πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο Βόρειο Βαλκανικό Μέτωπο των πρωτοκλασάτων στελεχών της Φιλικής Εταιρίας, στο Ισμαήλ της Βεσσαραβίας(περιοχή της Ρωσίας δίπλα από τη Μολδαβία), λαμβάνοντας την απόφαση οι παριστάμενοι της συσκέψεως την έναρξη επαναστατικής εξέγερσης, δεδομένων των συνθηκών απασχόλησης μεγάλων Οθωμανικών δυνάμεων στην Ήπειρο εναντίον του Αλή Πασά. Χωρίς καθορισμό ημερομηνίας λόγω των αλληλοσυγκρουόμενων απόψεων για την ημερομηνία έναρξής της.

Εκ των διακηρύξεων της επαναστατικής εξέγερσης στο Βόρειο βαλκανικό Μέτωπο, των παρισταμένων Φιλικών στο Ισμαήλ της Βεσσαραβίας που εξαγγέλθηκαν αργότερα στις 22 Φεβρουαρίου υπό τη αρχηγία του Αλ. Υψηλάντη εξάγεται το συμπέρασμα ότι απευθύνονταν σε χριστιανούς των βαλκανικών λαών υπό την ηγεσία και τη στήριξη των ηγεμόνων Φαναριώτων, οι οποίοι κάποιοι εξ αυτών στο παρελθόν είχαν διακριθεί υπέρ των διοικητικών και φορολογικών μεταρρυθμίσεων στη Βλαχία και στη Μολδαβία.

Τέλος Νοέμβριου του 1820 κατέφτασε στην Πελοπόννησο στο Νότιο Βαλκανικό Μέτωπο, ερχόμενος από τις Παραδουνάβιες ηγεμονίες ο Παπαφλέσσας, έχοντας στις αποσκευές του το σχέδιο του επαναστατικού εγχειρήματος του Α. Υψηλάντη και ερχόμενος σε επαφή με τους πρόκριτους(κοτζαμπάσηδες-τοπικοί ηγεμόνες,) προσπάθησε να εξασφαλίσει τυχόν υποστήριξη έναρξης ενός επαναστατικού αγώνα, χωρίς τελικά να πετύχει τίποτα, λόγω της έλλειψης αξιοπιστίας προς το πρόσωπό του.

Ο Παπαφλέσσας, του Διονυσίου Τσόκου. (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).

Στο Δυτικό Βαλκανικό Μέτωπο οι Σουλιώτες (Μάρκος Μπότσαρης,-Κίτσος Τζαβέλας κ.ά) με τη συνεργασία και την υποστήριξη των Άγγλων και του Αλή πασά πέτυχαν στις 12 Δεκεμβρίου 1820 την επανάκτηση του Σουλίου, μιας περιοχής πάνω από 60 χωριά, εξασφαλίζοντας και πάλι την πλήρη κυριαρχία τους, αμυνόμενοι στη συνέχεια εναντίον των σουλτανικών στρατευμάτων, όταν έγινε γνωστή η συμμαχία τους με τον εξεγερμένο αποστάτη Αλή πασά, όπως τον αποκαλούσαν εκείνοι.

Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη Πίνακας από τον Ludovico Lipparini, που βρίσκεται στο μουσείο της Τεργέστης στην Ιταλία.

Μία ακόμη απ΄ό τις πολλές επαναστατικές ημερομηνίες ύψωσης σημαίας που καταχωνιάστηκε στα χρονοντούλαπα της ιστοριογραφίας. Στις 24 Δεκεμβρίου 1820 ο πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης αφόρισε τους Σουλιώτες γιατί ύψωσαν την επαναστατική σημαία και σήκωσαν τα όπλα εναντίον της Οθωμανικής Πύλης, συνεργαζόμενοι με τον Αλή πασά. Και με δεύτερο αφορισμό στις 4 Ιανουαρίου του 1821 τους έστειλε στο πυρ το εξώτερο.

Το Σούλι, σε χαλκογραφία του H.Holland. Οι Σουλιώτες είχαν δική τους μορφή κοινωνικής οργάνωσης που βασιζόταν στην οικογενειοκρατία, τις λεγόμενες φάρες (πατριές), οι οποίες έφθαναν σε αριθμό περίπου τις 47, αντιπροσωπεύοντας 150 οικογένειες. Σπουδαιότερες εξ αυτών ήταν η φάρα του Δημοδράκου, του Ζάρμπα, του Ζέρβα, του Μπότσαρη, του Τζαβέλλα, του Δαγκλή, του Καραμπίνη, του Κουτσονίκα κ.ά.

Τον Δεκέμβριο του 1820 εξερράγη στο Βόρειο Βαλκανικό Μέτωπο άλλη επαναστατική εξέγερση ελληνόφωνων, βλαχόφωνων, βουλγαρόφωνων, αλβανόφωνων, αρμάνων, Σέρβων κι άλλων φυλών και γλωσσών στις Παραδουνάβιες ή Παρίστριες Ηγεμονίες, εμφορούμενοι από τις πολιτικές και κοινωνικές επαναστατικές επιταγές και το όραμα του Ρήγα.

Με επικεφαλής αρχηγό, τον Τοντόρ Βλαδιμηρέσκου, πρώην αξιωματικό του Ρωσικού ιππικού, κι άλλων οπλαρχηγών, έχοντας την υποστήριξη γηγενών χωρικών και αγροτών,  Ελλήνων Σέρβων, Αλβανών, Βουλγάρων, στελεχών κάποιων εξ αυτών και της Φιλικής Εταιρίας, στρεφόμενοι εναντίον των ντόπιων Βαγιάρων (μεγαλοτσιφλικάδων) και των ηγεμόνων Φαναριώτων της Οθωμανικής Πύλης, σύμφωνα με τις παμβαλκανικές κοινωνικοπολιτικές διακηρύξεις του Ρήγα.

Θεόδωρος Βλαδιμηρέσκου (Tudor Vladimirescu), έργο του Ρουμάνου ζωγράφου, Theodor Aman (1831-1891) και το σχετικό γραμματόσημο που εκδόθηκε το 1971.

Αρχές Ιανουαρίου του 1821 έφτασαν στο Δυτικό Βαλκανικό Μέτωπο της Ηπείρου τα πρώτα στρατεύματα του σουλτανικού θρόνου με επικεφαλής τον Κιουταχή και πολιόρκησαν τα Ιωάννινα, ξοδεύοντας άφθονες λίρες και υποσχέσεις, εξαγοράζοντας αρκετούς στρατιωτικούς, υποστηρικτές και μισθοφόρους στην υπηρεσία το Αλή πασά.

Τον Ιανουάριο του 1821 η  Αγγλία αμφισβήτησε το δικαίωμα της πολιτικής των επεμβάσεων, του γνωστού μανιφέστου των Μεγάλων Δυνάμεων του 1815. Διότι όλες οι μεγάλες αυτοκρατορικές δυνάμεις απεργάζονταν και Β΄ σχέδια κατοχής και κατάκτησης των οθωμανικών εδαφών, ακολουθώντας και εφαρμόζοντας και εκείνη ένα Β΄ σχέδιο και νέα πολιτική με τον Αλή πασά. Ιδιαίτερα μέσω της κυριαρχίας των Σουλιωτών, εξασφαλίζοντας έδαφος και επιρροή επί της Ηπείρου.

Το ίδιο έκανε και η Ρωσία. Επεξεργάστηκε και εκείνη Β΄ σχέδιο, συνεργαζόμενη, ως φάνηκε με τον Αλ. Υψηλάντη, αρχηγό της Φιλικής Εταιρίας, εισβάλοντας στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες σε συνεργασία με τους τοπικούς ηγεμόνες Φαναριώτες και το Ρωσικό προξενείο στο Ιάσιο πρωτεύουσα της Μολδαβίας.

 Αλέξανδρος Υψηλάντης

Η Φιλική Εταιρία για πρώτη φορά βγήκε από την ανωνυμία της Αόρατης Αρχής, με εστεμμένο αρχηγό τον Α. Υψηλάντη, αρνούμενος να την αναλάβει ο Ι. Καποδίστριας,(πρόταση των επτά πρωτοκλασάτων Φιλικών), δείχνοντας με την πρότασή τους την ιδιαίτερη σχέση που είχε ο Καποδίστριας με τη Φιλική Εταιρία.

Για πολύ λίγο όμως, γιατί τα γεγονότα που ακολούθησαν θα οδηγήσουν και πάλι τις  Μεγάλες Αυτοκρατορικές Δυνάμεις στο μαντρί της πολιτικής των στρατιωτικών επεμβάσεων, στη μόνη λύση, του ενός κι αυθεντικού προτεκτοράτου κι ας είναι, αν λάχει, προτεκτοράτο στη συσκευασία των τριών Μεγάλων Αυτοκρατορικών Δυνάμεων.

Ο Βλαδιμηρέσκου με τον παμβαλκανικό συμμαχικό στρατό του, αλλά κυρίως των ντόπιων χωρικών, στο Βόρειο Βαλκανικό Μέτωπο στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες και ιδιαίτερα στην Βλαχία στις αρχές Ιανουαρίου του 1820 προήλασε ακάθεκτα, ξεσηκώνοντας τους χωρικούς(Παντούρους) με τις επαναστατικές διακηρύξεις του, για απόδοση δικαιοσύνης και την απελευθέρωση τους από τους μεγαλοτσιφλικάδες, ντόπιους αφεντάδες και Φαναριώτες ηγεμόνες.

Η Ολομέλεια του Ρουμανικού Κοινοβουλίου ενέκρινε πρόσφατα με 301 ψήφους υπέρ, μία κατά και μία αποχή το νομοσχέδιο για την καθιέρωση του 2021 ως «Έτος του Τούντορ Βλαντιμιρέσκου» και την ταυτόχρονη ανακήρυξη του Τούντορ Βλαντιμηρέσκου και της Εκατερίνας Τεοντορόιου ως ήρωες του ρουμανικού έθνους.

Στις 18 Ιανουαρίου του 1821 έφυγε από τη ζωή ο ηγεμόνας της Βλαχίας Αλέξανδρος Ν. Σούτσος και μετά τη ταφή του στο Βουκουρέστι, οι φήμες οργίαζαν ότι έπεσε θύμα δηλητηρίασης, αναβιώνοντας βυζαντινές τακτικές επικράτησης και εξουσίας, πριν ακόμη δημιουργηθεί το νέο μεταβυζαντινό κράτος της φωτισμένης ηγεμονίας που ετοιμάζονταν, κοπής και προέλευσης της ρωσικής πολιτικής.

Ο Αλέξανδρος Ν. Σούτσος ηγεμόνας της Βλαχίας το 1802 και την περίοδο 1818-1821. Τον Απρίλιο του 1805 όταν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις συνασπίστηκαν κατά του Ναπολέοντα στην Κωνσταντινούπολη αναπτύχθηκαν από τους Φαναριώτες δύο πολιτικές μερίδες, η φιλορωσική και η φιλογαλλική. Μετά τη μάχη του Αούστερλιτς, επικράτησε η φιλογαλλική μερίδα που ενισχύονταν ιδιαίτερα από τον τότε Γάλλο πρέσβη Οράτιο Σεβαστιάνη, που έχαιρε της εμπιστοσύνης του Σουλτάνου.

Με την παρέμβαση του Γάλλου πρέσβη αντικαταστάθηκαν το 1806, ως ρωσόφιλοι, οι Ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας Αλέξανδρος Μουρούζης και Κωνσταντίνος Υψηλάντης και στη θέση τους ανέλαβαν οι Φαναριώτες (γαλλόφιλοι) Αλέξανδρος Ν. Σούτσος και Σκαρλάτος Καλλιμάχης αντίστοιχα.

Ο Αλέξανδρος Ν. Σούτσος ήταν αντίθετος με τα σχέδια της Ρωσίας, βλέποντας μόνο συμφορές, αν οι φήμες περί δηλητηρίασης είχαν κάποια υπόσταση. Το ίδιο επιφυλακτικοί ήταν και οι προεστοί, προύχοντες στο Νότιο Βαλκανικό Μέτωπο της Πελοποννήσου, με τα επαναστατικά προσχέδια του Παπαφλέσσα, ερχόμενα από το ίδιο κέντρο αποφάσεων ρωσικής προέλευσης και κοπής.

Στις 26 Ιανουαρίου του 1821 στο Λάιμπαχ, (τη σημερινή Λουμπλιάνα της Σλοβενίας), πραγματοποιήθηκε συνέδριο παρόντων των μοναρχών της Αυστρίας και της Ρωσίας, συνοδευόμενου του τσάρου υπό του υπουργού επί των Εξωτερικών, Ι. Καποδίστρια και εκπρόσωπων της Πρωσίας και Γαλλίας, καθώς και της Αγγλίας που συμμετείχε ως παρατηρητής. Στο συνέδριο διακηρύχθηκε και πάλι η αντίθεσή τους προς τα επαναστατικά καθεστώτα, που είχαν επιβληθεί ή βρισκόταν εν εξελίξει, με απόφαση ετοιμασίας στρατιωτικής επέμβασης προς κατάργηση του Συντάγματος της Νεαπόλεως, εξουσιοδοτώντας τον στρατό της Αυστρίας ν΄ αποκαταστήσει την απόλυτη μοναρχία στο Βασίλειο των Δύο Σικελιών. Και εν προκειμένου αργότερα και τις επαναστατικές επιτυχίες του Βλαδιμηρέσκου που βρισκόταν εν εξελίξει και κτυπούσαν την πόρτα της Τρανσυλβανίας που αποτελούσε πριγκιπάτο υποτελή στην Αυστρία.

Το Λάιμπαχ τον 18ο αιώνα, παρά τον ομώνυμο ποταμό.

Στις 10 Φεβρουαρίου (1821) στο Βόρειο βαλκανικό Μέτωπο έφτασαν στο Βουκουρέστι, στέλνοντας ο διοριστείς Σκαρλάτος Καλλιμάχης τους τοποτηρητές του (καιμεκάμιδες), τον Ποστέλνικο Κων. Νέγρη, τον Χάτμανο Βογορίδη Στέφανο και τον Ποστέλνικο Ιωάννη Σαμουρκάση. Ο θεόδωρος Βλαδιμηρέσκου  άρχισε τη φορολόγηση των πλουσίων αστών εμπόρων και Βαγιάρων (μεγαλοκτηματιών) και την επίταξη αγαθών και των απαραίτητων προμηθειών για τη συντήρηση των επαναστατημένων ανταρτών.

Στις 21 Φεβρουαρίου του 1821,(δέκα μέρες αργότερα) ο επικεφαλής του Ρωσικού προξενείου Δημήτριος Αργυρόπουλος στο Γαλάτσι-Ιασιο (περιοχή της Μολδαβίας),  σε συνεργασία με το Δ. Αρβανιτάκη και το Βασίλειο Καραβία,(χωροφύλακα της πόλης) κηρύξαν επαναστατική εξέγερση, (κατόπιν συναινέσεως του ηγεμόνα της Μολδαβίας Μιχαήλ Σούτσου), καταλαμβάνοντας την Οθωμανική φρουρά και σφαγιάζοντας δεκάδες εξέχοντες Οθωμανούς κι εμπόρους, λεηλατώντας τα σπίτια και τα καταστήματά τους.

Ο Ηγεμόνας της Μολδαβίας Μιχαήλ Σούτσος 1819-1821.Αφορίστηκεε από τον Πατριάρχη Γρηγόριο και από πολλούς άλλους επισκόπους. Πίνακας του Λουί Ντυπρέ.

Την άλλη μέρα, στις 22 Φεβρουαρίου του 1821 ο Α. Υψηλάντης επικεφαλής στρατιωτικών δυνάμεων με στολή Ρώσου στρατηγού και ως εστεμμένος αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας πέρασε τον ποταμό Προύθο.

Η εικονιζόμενη παράσταση του Α. Υψηλάντη να επιβιβάζεται στο έδαφος της Μολδαβίας με στολή Ιερολοχίτη είναι φανταστική παράσταση. Κατά την επιβίβασή του στην Μολδαβία έφερε τη στολή Ρώσου στρατηγού.

Ο Υψηλάντης από την ρωσική Βεσσαραβία πέρασε στη ρωσο-οθωμανική Μολδαβία, με το ρωσικό στρατιωτικό βαθμό του κι αποβιβάστηκε στα υπό κατάληψη εδάφη, κηρύσσοντας την έναρξη ενός απελευθερωτικού επαναστατικού αγώνα, απευθυνόμενος με προκήρυξή του με τον τίτλο: «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος» με ημερομηνία 22-2-1821.

 Μέρος της προκήρυξης του Α. Υψηλάντη. 

Το γεγονός της εισβολής του Α. Υψηλάντη στα εδάφη της Μολδοβίας κι αργότερα στα εδάφη της Βλαχίας ήταν κατά τα φαινόμενα μια ρωσική εισβολή στρατιωτικών δυνάμεων, σε γνώση των Ρωσικών αρχών και του Ι. Καποδίστρια που υπήρξε και αξιωματούχος της Βεσσαραβίας. Και σε γνώση των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων, κυρίως της Αυστρίας που και εκείνη είχε το δικό της Β΄ σχέδιο κατάληψης εδαφών βορειοδυτικά της Βλαχίας.

Την άλλη μέρα, στις 23 Φεβρουαρίου με άλλη προκήρυξη ο Υψηλάντης με τον τίτλο : “Προς το έθνος της Μολδοβλαχίας” απευθύνθηκε σε όλους τους χριστιανούς υποτελείς κατοίκους των Παραδουνάβιων ηγεμονιών και όχι μόνο στους ελληνικής καταγωγής πληθυσμούς, εξυμνώντας τον ηγεμόνα Μιχαήλ Σούτσο, ως εκλεκτό του Θεού και ότι μια ισχυρή δύναμις βρίσκεται πίσω του, υπονοώντας τη Ρωσία. Και λίγο αργότερα με νέα προκήρυξη προς τους Δάκες.

Η πρώτη σημαία που ύψωσε ο Υψηλάντης έφερε τον ίδιο χρωματισμό με εκείνη του Ρήγα Βελεστινλή (1797 Γαλλικής κοπής). Όμως, με διαφορετική διάταξη των χρωμάτων και με διαφορετικά σύμβολα. Τα σύμβολα της σημαίας του Ρήγα παρέπεμπαν στην οικουμενικότητα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, ενώ του Α. Υψηλάντη παρέπεμπαν στην αναγέννηση ενός ελληνόφωνου χριστιανικού νεοβυζαντινού κράτους.

Τα μισθοφορικά στρατεύματα του Υψηλάντη εν πολλής προήλασαν τις επόμενες μέρες στη Μολδαβία, διακηρύσσοντας ο επικεφαλής ότι πίσω από την επαναστατική εξέγερσή τους βρίσκεται μια Μεγάλη Δύναμη που θα έλθει πίσω του, ομολογώντάς το δημοσίως, υπονοώντας τη Ρωσία. Γνωρίζοντας επίσης όλοι ότι η οικονομική και η στρατιωτική ενίσχυση προέρχεται από υψηλούς ιστάμενους των πλουσίων ηγεμόνων, Φαναριώτων ηγεμόνων και των μεγαλεμπόρων της Κωνσταντινούπολης και της Ρωσίας.

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στην κεντρική πλατεία του Ιασίου, πρωτεύουσα της τότε Μολδαβίας. (Με άλλη στολή). Μια φανταστική παράσταση του V.Kaltzer, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, η οποία αργότερα στο Νότιο Βαλκανικό Μέτωπο, στην Πελοπόννησο απεικονίζει άλλα πρόσωπα και Ιεράρχη.

Βασίλης Πάνος

—————————————————————————–

Από τις εκδόσεις «Αγαπώ την Πόλιν» κυκλοφόρησαν τα βιβλία : 1)«23 Αυγούστου 1881. Η Αναχώρηση των Οθωμανών»(2005). 2)«Η Απελευθέρωση της Θεσσαλίας. Μύθος η Πραγματικότητα» (2005). 3)«Η Πόλη του θεού -13^ος θεός»(μυθιστόρημα) (2006).4)«Ο Ασκληπιός – Ο Σωτήρας του κόσμου» (2007). 5)«Από τον Σωτήρα Ασκληπιό στον Άγιο Ασκληπιό» (2008). 6)«Το Ποτάμι της Οργής- Η Πλημμύρα του Ληθαίου 1907» (2009).7) «Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΑ-Τρίκαλα 2 Φεβρουαρίου 1925. Το χρονικό μιας αιματοβαμμένης εντολής» (2011). 8)«ΟΙ ΣΥΜΜΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ»(μυθιστόρημα) (2014).9)«ΤΟ ΕΠΙΦΑΝΕΣΤΑΤΟ ΙΕΡΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΤΡΙΚΚΗΣ» (2017). Υπό έκδοση: «Το Αναμορφωτήριο».